ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Μάριος Γούδας Μαρία Χασάνδρα Βασίλειος Παπαχαρίσης Βασίλειος Γεροδήμος
Φυσική Αγωγή Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΑΘΗΝΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Μάριος Γούδας Μαρία Χασάνδρα Βασίλειος Παπαχαρίσης Βασίλειος Γεροδήμος
Φυσική Αγωγή Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΑΘΗΝΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
ΕΝΟΤΗΤΑ 7:
Εισαγωγή
Ο χορός παρουσιάζεται με διάφορες μορφές στο σύνολο των γεωγραφικών περιοχών, των εθνοπολιτισμικών ομάδων και εν γένει των πολιτισμών. Στο χορό εγγράφονται οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά μιας ομάδας ανθρώπων. Συγχρόνως, αποτελεί και μία διαρκή διαδικασία μέσα από την οποία μία κοινωνία ενσωματώνει τα νέα δεδομένα, τα επεξεργάζεται και τέλος τα ανασυγκροτεί σε συμβολικό επίπεδο. Τα παραπάνω αναδεικνύουν το δυναμικό περιεχόμενο του χορού ως πολιτισμικής πρακτικής και το οποίο εξαρτάται κάθε φορά από τα οικονομικά, κοινωνικά, και ιστορικά δεδομένα. Υπ' αυτή την οπτική θα πρέπει να πραγματώνεται η σπουδή και η διδασκαλία του ελληνικού χορού σήμερα.
Με γενικούς όρους θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο «παραδοσιακός» χορός, τουλάχιστον όπως τον αντιλαμβανόμαστε σήμερα, είναι προϊόν των αγροκτηνοτροφικών κοινοτήτων της εποχής της Τουρκοκρατίας. Η κοινότητα απετέλεσε ένα ζωντανό κύτταρο οικονομικής και πολιτισμικής δραστηριότητας στον ελλαδικό χώρο. Μέσα στους κόλπους της κοινότητας, «παράχθηκαν», αναπαράχθηκαν, ζυμώθηκαν ή και «λησμονήθηκαν» διάφορες κινητικές μορφές. Η «παραδοσιακή» μάθηση ήταν αμιγώς βιωματική χωρίς διαμεσολάβηση δασκάλου και ο χορός δεν αντιμετωπιζόταν ως «βήματα» αλλά ως μία διαδικασία ενσωμάτωσης του ατόμου στην κοινωνία.
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, η Μικρασιατική Καταστροφή και κυρίως ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είχαν ως αποτέλεσμα τη βίαιη ρήξη των κοινοτικών θεσμών και τη μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα. Τα χωριά ερημώνουν, η ύπαιθρος μαραζώνει οικονομικά και κατά συνέπεια ο χορός όπως και άλλες πολιτισμικές εκφράσεις δέχονται ισχυρό πλήγμα. Ως απάντηση, στα αστικά κέντρα αυτή τη φορά, κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτοι πολιτιστικοί σύλλογοι, το Λύκειο των Ελληνίδων (1911) και το σωματείο «Δώρα Στράτου» (1953), οι οποίοι και διατηρούν χορευτικές ομάδες. Παράλληλα, η τότε ΕΑΣΑ περιλαμβάνει στον κύκλο σπουδών της το μάθημα του Ελληνικού Χορού. Το 1979 ανακηρύσσεται από το Υπουργείο Παιδείας ως Έτος της Ελληνικής Παράδοσης και στη διάρκεια του οργανώνονται πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων μεταξύ αυτών και παραστάσεις χορού. Η δεκαετία του 1980 ήταν πολύ σημαντική αφενός γιατί έχουμε την «έκρηξη» των πολιτιστικών και χορευτικών συλλόγων, αφετέρου γιατί θεσμοθετούνται τα Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (Τ.Ε.Φ.Α.Α.) και συμπεριλαμβάνουν στις ειδικότητές τους και τον Ελληνικό Χορό. Ο χορός λοιπόν αποτελεί σήμερα διδακτικό αντικείμενο τόσο στις χορευτικές ομάδες αλλά και στην Α/βάθμια και τη Β/θμια εκπαίδευση. Στην εκπαίδευση, το μάθημα του χορού μάς δίνει την ευκαιρία να διαπραγματευτούμε θέματα γεωγραφίας, ιστορίας, μουσικής, κοινωνιολογίας και λαογραφίας και έτσι προσφέρεται για διαθεματική διδασκαλία.
Ιστορικά εθνογραφικά στοιχεία
Συρτός-Καλαματιανός
Ο Συρτός χορός χορεύεται σ' όλη την Ελλάδα με τοπικές παραλλαγές στην κάθε περιοχή. Την ονομασία Συρτός τη συναντάμε και σε αρχαία κείμενα και επιγραφές. Χαρακτηριστική είναι η επιγραφή που ανακαλύφθηκε στο Ακραίφνιο της Βοιωτίας: « Τας δε πατρίους πομπάς μεγάλας και την των συρτών πάτριον όρχησιν θεοσεβώς επετέλεσε». Τα τεκμήρια αυτά βέβαια δεν μπορούν να μας οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα για τη μορφή του χορού στην αρχαία Ελλάδα.
Ως Καλαματιανός ονομάστηκε τον περασμένο αιώνα προφανώς από τα λόγια του τραγουδιού «σαν πας στην Καλαμάτα και 'ρθεις με το καλό...... Σε αρκετές περιοχές δανείζεται την ονομασία του από το τραγούδι που τον συνοδεύει, όπως για παράδειγμα στη Μακεδονία με το τραγούδι «Μήλο μου κόκκινο» και στη Θεσσαλία και Ήπειρο με το τραγούδι «Αριστείδης». Ο Συρτός (Καλαματιανός) έχει μέτρο 7/8.
Σε αρκετές περιπτώσεις τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στη νησιωτική με τον όρο Συρτό αναφερόμαστε σε χορούς-μελωδίες με τα 12 βασικά βήματα αλλά σε δίσημο ρυθμό (2/4). Ενδεικτικά παραδείγματα είναι «τα γιούργια» και ο «Συρτός» του Πηλίου (Θεσσαλία), ο «Συρτός» των Σποράδων, ο «μπάλος» και ο «συρτομπάλλος» (Κυκλάδες). Πέρα όμως από τα παραπάνω είναι δυνατό σε μία περιοχή ο Συρτός να εντοπίζεται και με τις δύο ρυθμικές μορφές (7/8 και 2/4). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίκτες με τον όρο «Καλαματιανό» εννοούν μία μελωδία σε επτάσημο ρυθμό (7/8) και με τον όρο «Συρτό» εννοούν μία μελωδία σε δίσημο ρυθμό (2/4).
Τέλος, τον Συρτό ως χορευτικό όρο τον συναντούμε και σε αρκετές άλλες περιοχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις εντοπίζονται διαφοροποιήσεις στην τοπική χορευτική παράδοση: α) στο επίπεδο του ρυθμού (π.χ. Συρτός συγκαθιστός του Έβρου, 9/8) β) στο επίπεδο του τοπικού ύφους (π.χ. Συρτός ή Χανιώτης στην Κρήτη) και γ) και στα δύο επίπεδα (π.χ. Συρτός Κεφαλλονιάς-Διβαράτικος, 3/4).
Στη Β/θμια εκπαίδευση με την έννοια «Συρτός» ως διδακτικό αντικείμενο ορίζουμε συμβατικά την πιο οικεία και ευρέως διαδεδομένη κινητική μορφή των 12 βημάτων σε ρυθμό 7/8.
Χασάπικος γρήγορος
Ο χορός «Χασάπικος γρήγορος» χορεύεται σήμερα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας με διαφορετικές μελωδίες και υφολογικά χαρακτηριστικά σε ρυθμό 2/4. Ο χορός συναντάται με διάφορες ονομασίες όπως: Χασάπικο γρήγορο, Χασάπικο, Χασαποσέρβικο, Κασάπικο ή και Κασαπιά. Τις ονομασίες Χασάπικο ή Κασάπικο και Χασαπιά ή Κασαπιά τις συναντούμε, κυρίως, στη Μακεδονία και τη Θράκη. Είναι σχετικά εύκολος χορός γι' αυτό, όταν κάποιος μη γνώστης του χορού μπει με παρέα χορευτών στο χορευτικό κύκλο, προσαρμόζεται εύκολα και ακολουθεί τη βασική χορευτική δομή.
Υποστηρίζεται ότι ο χορός έχει Πολίτικη προέλευση και ότι ήταν χορός των Χασάπηδων στην πολυπολιτισμική Κωνσταντινούπολη. Πιθανώς, ο επιθετικός προσδιορισμός «γρήγορο» εισήχθη με σκοπό το διαχωρισμό του από το «αργό» χασάπικο. Ως «αργό» χασάπικο ονομάζουμε μια μελωδία με αργή ρυθμική αγωγή και διαφορετικά βήματα.
Μετά το 1922, με τη έλευση των προσφύγων στον Ελλαδικό χώρο, εντοπίζουμε το χασάπικο αργό και γρήγορο στις περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες. Το γεγονός αυτό συνδέεται άμεσα με τη «γέννηση» ενός νέου είδους μουσικής, του ρεμπέτικου. Το ρεμπέτικο ως μουσικό είδος είχε σχετιστεί με το «περιθώριο» και την παρανομία και είχε ως κύριους μελωδικούς, ρυθμικούς αλλά και χορευτικούς άξονες το χασάπικο και το ζεϊμπέκικο.
Τη δεκαετία του I960 μετά τη διεθνή εμπορική επιτυχία της κινηματογραφικής ταινίας του Μιχάλη Κακογιάννη «Αλέξης Ζορμπάς» (μουσική Μίκη Θεοδωράκη), ο χορός έτυχε ευρείας αποδοχής από το ξένο κοινό ως «Συρτάκι» ή «Zorba dance». Μετά τη διεθνή του επιτυχία ο χορός «επαναεισάγεται» στην Ελλάδα και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ελληνικών χαρακτηριστικών (συμβόλων), ίσως και στερεοτύπων, για την τουριστική προβολή της χώρας μας και καθίσταται ο πιο γνωστός ελληνικός χορός στο εξωτερικό. Κάτι ανάλογο συνέβη και με άλλους γνωστούς «εθνικούς» χορούς άλλων χωρών (π.χ. το ταγκό της Αργεντινής).
Καραγκούνα-Σβαρνιάρα.
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα ορίζει ότι στην Α' Γυμνασίου πρέπει να διδαχθούν και τοπικοί χοροί. Εδώ επιλέχθηκε ο χορός Καραγκούνα-Σβαρνιάρα, ένας χορός που χορεύεται στη Θεσσαλία. Προφανώς, ο καθηγητής θα πρέπει να επιλέξει τοπικούς χορούς από την ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται το σχολείο όπου διδάσκει.
Ο χορός Καραγκούνα-Σβαρνιάρα είναι ένας χορός που χορεύεται στη Θεσσαλία κυρίως, στην πεδινή αλλά και την ορεινή περιοχή. Ο χορός συναντάται σε 2 κινητικές μορφές με διάφορες παραλλαγές. Την 1η κινητική μορφή τη χορεύουν γυναίκες και άνδρες, ενώ τη δεύτερη τη χορεύουν μόνο γυναίκες. Οι κινήσεις της δεύτερης χορευτικής φόρμας είναι χαρακτηριστικά αργές και μεγαλοπρεπείς. Το μουσικό κομμάτι αποδίδεται είτε οργανικά είτε με στίχο που μάλλον εισήχθη μεταπολεμικά. Ο χορός έχει μουσικό μέτρο (ρυθμό) 4/4: στην 1η κινητική μορφή τα 8 χορευτικά βήματα ολοκληρώνονται σε 8 μουσικούς χρόνους, ενώ στη δεύτερη κινητική μορφή τα 10 χορευτικά βήματα ολοκληρώνονται επίσης σε 8 μουσικούς χρόνους. Ο χορός πήρε την ονομασία του από τους ντόπιους κατοίκους της πεδινής Θεσσαλίας, τους Καραγκούνηδες. Η συγκεκριμένη μελωδία είναι ιδιαίτερα αγαπητή και στην Ήπειρο, όπου αποδίδεται με τη κινητική μορφή του χορού «στα δύο» (Πωγωνίσιος).
Ανάλυση περιεχομένου
| Στοιχεία Περιεχομένου | Επιμέρους Στοιχεία |
| «Πανελλήνιοι» παραδοσιακοί χοροί | Συρτός - Καλαματιανός. Γρήγορος Χασάπικος. |
| Τοπικοί παραδοσιακοί χοροί | Καραγκούνα - Σβαρνιάρα. |
Μαθησιακοί στόχοι
| Στόχοι | Μετά τα μαθήματα αυτής της ενότητας, οι μαθητές θα: | Συγκεκριμένα μέρη των μαθημάτων που συντελούν στην επίτευξη του στόχου |
| | Έχουν μάθει να εκτελούν τα βασικά βήματα και την αγωγή του Συρτού -Καλαματιανού. | Μαθήματα 7.I, 7.2, κύριο μέρος |
| | Έχουν μάθει τις παραλλαγές «στροφή δεξιά μπροστά» και τα «σταυρώματα πίσω» του Συρτού - Καλαματιανού. | Μάθημα 7.3, κύριο μέρος |
| | Έχουν μάθει να εκτελούν τα βασικά βήματα του Γρήγορου Χασάπικου. | Μάθημα 7.5, κύριο μέρος |
| Ψυχοκινητικοί | Έχουν μάθει την παραλλαγή «σταυρώματα» του Γρήγορου Χασάπικου. | Μάθημα 7.6, κύριο μέρος |
| | Έχουν μάθει να εκτελούν τα βασικά βήματα του χορού Καραγκούνα -Σβαρνιάρα σε 2 χορευτικές φόρμες καθώς και την παραλλαγή «στροφή για πρωτοχορευτές». | Μαθήματα 7.7, 7.8 και 7.9, κύριο μέρος |
| | Έχουν αναπτύξει το ρυθμό. | Μαθήματα 7.I έως 7.9, κύριο μέρος |
| Συναισθηματικοί | Έχουν αναπτύξει θετική στάση προς την εκμάθηση παραδοσιακών χορών. | Μαθήματα 7.I έως 7.9 |
| | Έχουν μάθει τραγούδια που σχετίζονται με τους παραδοσιακούς χορούς | Μαθήματα 7.I έως 7.9 |
| Γνωστικοί | Έχουν γνωρίσει ιστορικά-εθνολογικά στοιχεία των χορών Συρτού - Καλαματιανού, Γρήγορου Χασάπικου και της Καραγκούνας - Σβαρνιάρας. | Μαθήματα 7.1, 7.4 και 7.7, εισαγωγικό μέρος |
| | Έχουν μάθει να εκτιμούν τα αισθητικά στοιχεία της χορευτικής κίνησης | Μαθήματα 7.I έως 7.9
|
| Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Συρτός - Καλαματιανός Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος | |
| Όργανα - Υλικά: ♦ Cds ή Κασέτες με μουσική ♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου | Στο μάθημα αυτό οι μαθητές: ♦ Θα μάθουν τα βασικά βήματα του χορού. ♦ Θα γνωρίσουν ιστορικά-εθνογραφικά στοιχεία του χορού |
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Δώστε βαρύτητα στην κατανόηση του ρυθμού και κυρίως στη ρυθμική και χορευτική δομή: Μεγάλο μικρό-μικρό (Μ-μ-μ).
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Αναφέρετε ορισμένα ιστορικά και εθνογραφικά στοιχεία για το συρτό χορό και στη συνέχεια δείξτε την κίνηση και πώς αυτή πραγματώνεται μέσα στο χορευτικό κύκλο. Αναλύστε τη μετρική του χορού με βάση τα 12 βασικά βήματα και τη ρυθμική διαδοχή των βημάτων με βάση τη χορευτική δομή (χρονική διάρκεια των βημάτων): Μεγάλο μικρό-μικρό (Μ-μ-μ). Χωρίστε το χορό σε 2 ενότητες: 1η από το 1ο έως το 6ο βήμα και 2η από το 7ο έως το 12ο βήμα.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Σταθείτε στο κέντρο του χορευτικού κύκλου. Οι μαθητές αραιωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο στο χορευτικό κύκλο χωρίς να πιάνονται και κατευθυνόμενοι προς τη φορά του χορού εκτελούν τις καθοδηγούμενες από τον καθηγητή μεμονωμένες ρυθμικά χορευτικές ασκήσεις με βάση τη ρυθμική και κινητική αγωγή Μ-μ-μ. Επίδειξη από τον καθηγητή με βήματα της βασικής ρυθμικής αρχής Μ-μ-μ.
Οι μαθητές μπορούν:
α) να χτυπούν παλαμάκια
β) να χτυπούν ρυθμικά τη μύτη του δεξιού και μετά του αριστερού πέλματος
γ) να κάνουν επί μέρους συνδυασμούς των παραπάνω, πάντα στην αγωγή του Μ-μ-μ.
2. Οι μαθητές εκτελούν συνεχόμενα τα πρώτα 6 βήματα στον κύκλο, (χωρίς να σταματούν στον 6ο ισχυρό χρόνο), με φωνητική μετρική Μεγάλο - μικρό - μικρό (5-10 επαναλήψεις).
3. Επαναλαμβάνεται η παραπάνω άσκηση με τη συνοδεία της μελωδίας και του τραγουδιού, παροδικά υποστηριζόμενο με φωνητική ή παλμική μετρική (5-10 επαναλήψεις).
4. Οι μαθητές εκτελούν την παραπάνω άσκηση αλλά με λαβή. Η λαβή των χεριών στο συγκεκριμένο χορό συναντάται σε 2 μορφές: την κάτω σε σχήμα V και τη μεσαία σε σχήμα W. Οι μαθητές όλοι μαζί στον ίδιο χορευτικό κύκλο πιασμένοι με κάτω λαβή (V) και με πρωτοχορευτή τον καθηγητή εκτελούν τη χορευτική άσκηση των πρώτων 6 βημάτων με τη συνοδεία μουσικής.
5. Σταθείτε στο κέντρο του κύκλου και αναλύστε τα 6 τελευταία βήματα του χορού με βάση τη ρυθμική αγωγή Μ-μ-μ.
Σημεία κλειδιά: Η σωστή θέση στο 7ο βήμα όπου το δεξί πόδι πατάει στη διάσταση και η ταυτόχρονη στροφή του σώματος προς το κέντρο του κύκλου. Επειδή τα «σταυρώματα» του Συρτού - Καλαματιανού ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή, μπορείτε να τα προσαρμόσετε στην τοπική χορευτική παράδοση της περιοχής όπου βρίσκεται το σχολείο ή να δείξετε όλες τις παραλλαγές.
Οι μαθητές χωρίς να πιάνονται εκτελούν επιτόπια τη ρυθμική άσκηση των τελευταίων 6 βημάτων του χορού, αρχικά με φωνητική μετρική και στη συνέχεια με τη συνοδεία της μελωδίας και του τραγουδιού. Ταυτόχρονα, μπορείτε να εφαρμόζετε φωνητική ή παλμική μετρική (10-15 επαναλήψεις).
6. Πραγματοποιείται σύνδεση του 1ου μέρους του χορού με το 2ο μέρος μετά από την επίδειξη, με έμφαση στη στροφή του σώματος προς το κέντρο του κύκλου στο 7ο βήμα.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Επαναλήψεις του χορού στην ολοκληρωμένη μορφή του, συνοδεία μιας χαρακτηριστικής και οικείας ανά περιοχή μελωδίας με μέτρια ρυθμική αγωγή. Δώστε ανατροφοδότηση στους μαθητές σχετικά με τις ρυθμικές κινήσεις του χορού τονίζοντας την αξία της συμμετοχής όλων των μαθητών, ασχέτως του βαθμού εξοικείωσης του καθενός με το χορό.
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Συρτός - Καλαματιανός
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Πρακτική και αμοιβαία
Όργανα - Υλικά:
Cds ή Κασέτες με μουσική,
Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα του χορού.
Θα κατανοήσουν την |η-2η-3η κ.ο.κ. θέση στο χορευτικό κύκλο.
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Οργανώστε υποομάδες χορού, ορίζοντας σε κάθε ομάδα ως πρωτοχορευτές και βοηθούς μαθητές που έχουν σχετική χορευτική εμπειρία (αμοιβαία διδασκαλία).
Διαδοχή όλων των μαθητών από τη θέση του πρωτοχορευτή, καθώς και από τις υπόλοιπες θέσεις.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
1. Επαναλάβετε τη ρυθμική και χορευτική δομή του Μ-μ-μ.
2. Οι μαθητές σε υποομάδες 5-6 ατόμων στο χορευτικό κύκλο, πιασμένοι με την κάτω λαβή (V) κυκλικά κατά μήκος του χορευτικού κύκλου εκτελούν τις ρυθμικές ασκήσεις με βάση τη ρυθμική αγωγή Μ μ-μ.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
Οι μαθητές εξασκούνται σε υποομάδες των 5-6 ατόμων.
1. Πραγματοποιείται επίδειξη ολόκληρου του χορού από τον καθηγητή ή από κάποιο μαθητή με μουσική υπόκρουση.
Σημείο κλειδί: Η σωστή θέση του σώματος σε σχέση με το χορευτικό κύκλο και τη λεβέντικη έκφραση του χορού.
2. Οι μαθητές επαναλαμβάνουν το χορό περνώντας διαδοχικά όλοι από τη θέση του πρωτοχορευτή τουλάχιστον 2 φορές.
3. Οι μαθητές επαναλαμβάνουν το χορό αλλά με πρόσθετο στοιχείο τη μεσαία λαβή (W). Επαναλήψεις του χορού με διαφορετική μουσική από διάφορες περιοχές της Ελλάδος.
4. Εκτέλεση του χορού σε έναν μόνο κύκλο.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Εξηγήστε στους μαθητές ότι η ρυθμική αγωγή και η χορευτική δομή Μ-μ-μ του χορού Συρτού - Καλαματιανού αποτελεί τη βάση για πολλούς άλλους χορούς.
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Συρτός - Καλαματιανός
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος και πρακτική
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή Κασέτες με μουσική
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα μάθουν παραλλαγές του Συρτού - Καλαματιανού.
♦ Θα μάθουν να συνδυάζουν τα απλά βήματα με τις παραλλαγές.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Ενημερώστε τους μαθητές ότι θα διδαχθούν τις φιγούρες του Συρτού - Καλαματιανού «στροφή δεξιά» καθώς και τα «σταυρώματα πίσω». Τονίστε στους μαθητές ότι η δεύτερη φιγούρα «τα σταυρώματα» είναι και μια παραλλαγή του χορού που χορεύεται ως ιδιαίτερος τοπικός χορός, με τοπική μουσική π.χ. στην περιοχή της Θεσσαλίας.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Οι μαθητές εκτελούν το χορό πιασμένοι σε κύκλο με λαβή W, όπως το έχουν διδαχθεί.
2. Σταθείτε στο κέντρο του κύκλου και δείξτε την 1η φιγούρα. Χορέψτε μια φορά τα απλά 12 βήματα του χορού και στη συνέχεια δείξτε τη δεξιά στροφή που ολοκληρώνεται στα τέσσερα πρώτα βήματα του χορού, στη συνέχεια ο χορός συνεχίζει κανονικά όπως στο απλό του μέρος.
3. Μετρήστε ρυθμικά, εκτελώντας ταυτόχρονα με τους μαθητές τη νέα φιγούρα του χορού. Αρκετές επαναλήψεις της φιγούρας.
4. Δείξτε τη δεύτερη φιγούρα τα «σταυρώματα πίσω» που γίνονται απ' το 8ο έως το 12ο βήμα. Η συγκεκριμένη φιγούρα γίνεται ως εξής:
Στο 8ο βήμα το αριστερό πόδι πατάει πίσω απ' το δεξί πόδι και προς τη φορά του χορού, ενώ ταυτόχρονα ελευθερώνεται το δεξί πόδι.
Στο 9ο βήμα το δεξί πόδι πατάει στη θέση του, ενώ ταυτόχρονα ελευθερώνεται το αριστερό πόδι.
Στο 10ο βήμα το αριστερό πόδι πατάει στη διάσταση αριστερά, προς την αντίθετη φορά του χορού.
Στο 11ο βήμα το δεξί πόδι πατάει πίσω απ' το αριστερό πόδι και προς την αντίθετη φορά του χορού, ενώ ταυτόχρονα ελευθερώνεται το αριστερό πόδι.
Στο 12ο βήμα το αριστερό πόδι πατάει στη θέση του, ενώ ταυτόχρονα ελευθερώνεται το δεξί πόδι
Εκτελέστε μαζί με τους μαθητές πολλές φορές τη συγκεκριμένη φιγούρα μετρώντας από το 7ο έως το 12ο βήμα.
5. Εκτελέστε μία φορά μαζί και στη συνέχεια μόνοι τους οι μαθητές ολοκληρωμένα το χορό ενσωματώνοντας τη νέα φιγούρα. Οι μαθητές με συνοδεία της μουσικής και χωρίς τον καθηγητή χορεύουν το Συρτό - Καλαματιανό. Εκτελούν τις φιγούρες ύστερα από παράγγελμα του καθηγητή, στην αρχή καθεμιά ξεχωριστά. Στη συνέχεια εκτελούν και τις 2 φιγούρες ταυτόχρονα μέσα στο ίδιο κινητικό μοτίβο του χορού.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Δώστε ανατροφοδότηση στους μαθητές σχετικά με τις ρυθμικές κινήσεις που έμαθαν για το συγκεκριμένο χορό και επιβραβεύετε την προσπάθεια, τη συμμετοχή και όχι το αποτέλεσμα.
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Χασάπικο γρήγορο
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή Κασέτες με μουσική
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα του χορού.
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην κινητική προσαρμογή των μαθητών στη μεταβαλλόμενη ρυθμική αγωγή του χορού (αργή ή γρήγορη).
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Ενημερώστε τους μαθητές ότι πρόκειται για έναν σχετικά εύκολο χορό με οικεία κινητική μορφή και αναφέρετε ιστορικά και εθνογραφικά στοιχεία του χορού.
Ο χορός έχει συνολικά 6 χορευτικά βήματα και μουσικό μέτρο (ρυθμό) 2/4. Αναλύστε τη μετρική του χορού με βάση τα 6 βασικά βήματα. Αναλύστε τη ρυθμική διαδοχή των βημάτων με βάση τη χορευτική δομή στη λεκτική ή αριθμητική μετρική:
Βήμα - Βήμα - Πάτημα - Άρση - Πάτημα - Άρση
1............2.........3.........4...........5.......6
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Σταθείτε στο κέντρο του χορευτικού κύκλου. Οι μαθητές αραιωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο μπροστά στο χορευτικό κύκλο χωρίς να πιάνονται εκτελούν τις καθοδηγούμενες από τον καθηγητή ρυθμικές χορευτικές ασκήσεις έχοντας μέτωπο στο κέντρο του κύκλου, με στόχο να κατανοήσουν την ισόχρονη ρυθμική δομή.
2. Διδακτική (Ανάλυση-Μετρική) της ρυθμικής αγωγής και των 6 βασικών βημάτων του χορού. Το γρήγορο Χασάπικο έχει 6 συνολικά ισόχρονα χορευτικά βήματα.
Σημείο κλειδί: Η κατανόηση της ισόχρονης κίνησης όλων των βημάτων
3. Πραγματοποιείται επίδειξη από τον καθηγητή με τα βήματα της βασικής ρυθμικής αγωγής.
4. Οι μαθητές: χτυπούν παλαμάκια στην ρυθμική αγωγή του χορού, χτυπούν ρυθμικά τη μύτη του δεξιού πέλματος στο έδαφος και μετά του αριστερού, πάντα στο ρυθμό του χορού.
5. Οι μαθητές εκτελούν κυκλική χορευτική άσκηση με μετακίνηση με βάση τη ρυθμικοκινητική αγωγή του χορού με λεκτική μετρική Β-Β-Π-Α-Π-Α (Βήμα - Βήμα - Πάτημα - Άρση -Πάτημα - Άρση) ή 1-2-3-4-5-6, (5-10 επαναλήψεις).
Οι μαθητές εκτελούν την παραπάνω άσκηση με τη συνοδεία της μελωδίας του χορού (5-10 επαναλήψεις).
6. Εισάγετε τη λαβή του χορού που είναι η πάνω λαβή (Τ: πιασμένοι από τους ώμους).
7. Πραγματοποιείται εξάσκηση των μαθητών σε ομάδες των 5, με συνοδεία μουσικής.
Σημείο προσοχής: Όταν η μουσική εκτέλεση είναι αργή, η κίνηση είναι ανάλογη και το πέλμα του κάθε ποδιού εφάπτεται εξ ολοκλήρου στο έδαφος. Στην περίπτωση γρήγορης ρυθμικής αγωγής η επαφή των πελμάτων με το έδαφος είναι αναλόγως όλο και μικρότερη.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Δώστε ανατροφοδότηση στους μαθητές σχετικά με τις χορευτικές κινήσεις και τη ρυθμική αγωγή του χορού.
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Χασάπικο γρήγορο
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Πρακτική
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή Κασέτες με διαφορετικές μελωδίες
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα του χορού.
♦ Θα μάθουν να ξεκινούν το χορό με την έναρξη της μουσικής φράσης.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Αφήστε τους μαθητές να χορέψουν μόνοι τους και επιμένετε να «μπαίνουν» στο χορό σύμφωνα με το ρυθμό και κυρίως στην έναρξη της μουσικής φράσης.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, επαναλαμβάνουν το χορό με μετρική ανάλυση από τους ίδιους.
2. Επιμείνετε στη σωστή μετρική ανάλυση διορθώνοντας, όπου χρειάζεται. Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας κάποιες μελωδίες του Χασάπικου προτρέψτε τους μαθητές να ξεκινούν το χορό «σύμφωνα» με τη μελωδία. Ξεκινήστε και σταματήστε τη μουσική πολλές φορές, ώστε να εξασκηθούν οι μαθητές στο σωστό ξεκίνημα.
3. Όλοι οι μαθητές παίρνουν τη θέση πρωτοχορευτή, αλλά και όλες τις υπόλοιπες θέσεις του χορού.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Οι μαθητές σε έναν κύκλο χορεύουν το γρήγορο χασάπικο με 2-3 διαφορετικές μελωδίες (παραδοσιακές π.χ. «Έχε γεια πάντα γεια» (Πολίτικο παραδοσιακό τραγούδι), «Χασάπικο ή Χασαπιά - Μακεδονικό παραδοσιακό οργανικό» ή λαϊκές π.χ. «Πάμε τσάρκα πέρα στο μπαχτσέ τσιφλίκι», «Χατζηκυριάκειο»).
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Χασάπικο γρήγορο
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή κασέτες με διαφορετικές μελωδίες του χορού
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα και την αγωγή του χορού.
♦ Θα ενσωματώσουν την παραλλαγή, «σταυρώματα» στο χορό.
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Κατά τη διδακτική του χορού μετρήστε με τον ίδιο αριθμό τις κινήσεις που γίνονται συνήθως γρήγορα και στον ίδιο χρόνο με το βασικό βήμα του χορού.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Ενημερώστε τους μαθητές ότι πρόκειται να επαναλάβουν το χορό Χασάπικο-γρήγορο και να ενσωματώσουν μια παραλλαγή που κάνει το χορό πιο ελκυστικό και θεαματικό.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Σταθείτε στο κέντρο του χορευτικού κύκλου. Οι μαθητές αραιωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο μπροστά στο χορευτικό κύκλο χωρίς να πιάνονται εκτελούν τις καθοδηγούμενες από τον καθηγητή ρυθμικά χορευτικές ασκήσεις έχοντας μέτωπο στο κέντρο του κύκλου, με στόχο να κατανοήσουν την ισόχρονη ρυθμική δομή. Δείξτε στους μαθητές τα βήματα της νέας χορευτικής φιγούρας «σταυρώματα» του χορού που γίνεται διαδοχικά στους χρόνους 3 έως 6.
Στο 1 και στο 2 γίνεται ό,τι ακριβώς και στο απλό του μέρος, δηλαδή 2 απλά χορευτικά βήματα στη φορά του χορού, ξεκινώντας με το δεξί πόδι. Στο 3 έχουμε 2 γρήγορες κινήσεις γι' αυτό το μετράμε ως 3 · 3 δηλαδή: στο 3α το δ.π. πατάει στη διάσταση δεξιά.
στο 3^ το α.π. πατάει γρήγορα σταυρωτά πάνω από το δ.π., ενώ το δ.π. σηκώνεται. Στο 4 το δ.π. πατάει στη θέση του, ενώ ταυτόχρονα το α.π. ελευθερώνεται. Στο 5 έχουμε 2 γρήγορες κινήσεις γι' αυτό το μετράμε ως 5 · 5 δηλαδή:
στο 5α το α.π. πατάει στη διάσταση αριστερά.
στο 5^ το δ.π. πατάει γρήγορα σταυρωτά πάνω από το α.π., ενώ το α.π. σηκώνεται Στο 6 το α.π. πατάει στη θέση του, ενώ ταυτόχρονα το δ.π. ελευθερώνεται.
2. Επαναλάβετε μαζί με τους μαθητές πολλές φορές τη νέα χορευτική φιγούρα μεμονωμένα ως άσκηση, μετρώντας ως: 3 · 3 - 4, 5 · 5 - 6. ή λεκτικά: Σταύ-ρω-μα, Σταύ-ρω-μα.
3. Οι μαθητές εκτελούν και τα 6 βήματα του χορού ενσωματώνοντας τα 2 πρώτα της παραλλαγής στην αρχή με ταυτόχρονη επίδειξη από τον καθηγητή και στη συνέχεια μόνοι τους.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Οι μαθητές χορεύουν συνοδεία της μουσικής τα απλά βήματα του γρήγορου χασάπικου και στη συνέχεια με το παράγγελμα του καθηγητή εκτελούν τη φιγούρα που έμαθαν. Χρησιμοποιούμε 2-3 διαφορετικές μελωδίες. Επανάληψη και του Συρτού -Καλαματιανού με τις φιγούρες του.
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Καραγκούνα - Σβαρνιάρα 1η Χορευτική φόρμα
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Αμοιβαία και Παραγγέλμα
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή κασέτες με διαφορετικές μελωδίες
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα του χορού.
♦ Θα γνωρίσουν ιστορικά - εθνογραφικά στοιχεία
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Δώστε βαρύτητα στην αργή εκτέλεση του χορού και στη μεγαλόπρεπη κίνησή του.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Αναφέρετε ορισμένα ιστορικά και εθνογραφικά στοιχεία του χορού και περιγράψτε τις δύο χορευτικές μορφές του χορού.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Σταθείτε στο κέντρο του χορευτικού κύκλου. Οι μαθητές αραιωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο μπροστά στο χορευτικό κύκλο χωρίς να πιάνονται εκτελούν τις καθοδηγούμενες από τον καθηγητή ρυθμικά χορευτικές ασκήσεις έχοντας μέτωπο στο κέντρο του κύκλου με στόχο να κατανοήσουν την ισόχρονη ρυθμική δομή των βημάτων.
Διδασκαλία της πρώτης χορευτικής φόρμας. Αρχική θέση, μέτωπο στο κέντρο του κύκλου Οι μαθητές εξασκούνται σε κυκλική χορευτική άσκηση με μετακίνηση, πάντα με βάση τη ρυθ-
μικοκινητική αγωγή του χορού με λεκτική ροή στη μετρική της πρώτης χορευτικής φόρμας της
Καραγκούνας (5-10 επαναλήψεις).
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8
κ * = Βήμα - Βήμα - Πάτημα - Προβολή μέσα - Πάτημα - Προβολή μέσα - Προβολή έξω - Προβολή μέσα
α * = Βήμα - Βήμα - Πάτημα - Άρση - Πάτημα - Άρση - Προβολή έξω - Άρση
Σημείωση: Με τον όρο προβολή εννοούμε την προβολή του πέλματος πατώντας στη μύτη. Κορίτσια (κ). Αγόρια (α)]
2. Οι μαθητές εξασκούνται σε υποομάδες κάνοντας διορθώσεις μεταξύ τους.
3. Οι μαθητές πιάνονται στον κύκλο με μεσαία λαβή (W), πιάσιμο από τις παλάμες στο ύψος του θώρακα με λυγισμένους τους αγκώνες και χορεύουν όλοι μαζί με επίδειξη από τον καθηγητή.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Εξάσκηση των μαθητών στο χορό συνοδεία μουσικής, χωρίς την ταυτόχρονη επίδειξη από τον καθηγητή
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Καραγκούνα - Σβαρνιάρα 2η Χορευτική φόρμα
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος και πρακτική
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή κασέτες με μουσική με διαφορετικές μελωδίες
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα εμπεδώσουν τα βασικά βήματα και την αγωγή της 2ης χορευτικής φόρμας
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Δώστε βαρύτητα στο ύφος του χορού και στην ιδιαίτερη, αργή εκτέλεση των κινήσεων, συζητήστε με τους μαθητές τις διαφορές μεταξύ Καραγκούνας και Σβαρνιάρας και ζητήστε να τις εντοπίσουν.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Αναφέρετε ότι ο χορός έχει αρκετές παραλλαγές (κινητικές μορφές), αναφέρετε αυτή που χορεύεται από γυναίκες και άντρες και που, ήδη, έχετε διδάξει. Εισάγετε τους μαθητές στη δεύτερη παραλλαγή του χορού η οποία χορεύεται μόνο από γυναίκες και την οποία πρόκειται να διδάξετε στο σύνολο των μαθητών, ανεξαρτήτως φύλου.
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
Διδασκαλία της δεύτερης χορευτικής φόρμας αποκλειστικά για γυναίκες που έχει 10 χορευτικά βήματα τα οποία ολοκληρώνονται σε 8 μουσικούς χρόνους.
1. Αρχική θέση, μέτωπο στο κέντρο του κύκλου.
Οι μαθητές εξασκούνται στον κύκλο σύμφωνα με τη ρυθμοκινητική αγωγή του χορού, με λεκτική μετρική (5-10 επαναλήψεις).
Αρχική θέοη, μέτωπο οτο κέντρο του κύκλου. Στο 1 το δ.π. πατάει με βήμα στη φορά.
Στο 2 γίνονται 2 χορευτικά πατήματα σε 1 χρόνο και τα μετράμε ως: 2 · 2
Στο 2α το α.π. ακολουθώντας την κίνηση του δ.π. πατάει επί τόπου στη θέση του.
Στο 2β το δ.π. πατάει επί τόπου με τάση κίνησης προς τη φορά του χορού. Στο 3 το α.π. πατάει με βήμα στη φορά, μπροστά από το δ.π. Στο 4 γίνονται 2 χορευτικά πατήματα σε 1 χρόνο και τα μετράμε ως: 4 · 4
Στο 4α το δ.π. ακολουθώντας την κίνηση του α.π. πατάει επί τόπου στη θέση του.
Στο 2β το α.π. πατάει επί τόπου με τάση κίνησης προς τη φορά του χορού. Στο 5 το δ.π. πατάει στη διάσταση δεξιά, γυρίζοντας ταυτόχρονα όλο το σώμα μέτωπο προς το
κέντρο του κύκλου. Στο 6 το α.π. προβάλει στα δάχτυλα μπροστά προς το κέντρο του κύκλου.
Στο 7 το α.π. έρχεται να πατήσει (στη διάσταση αριστερά) στη θέση που άφησε όταν βρισκόταν στη θέση 4. Στο 8 το δ.π. έρχεται να πατήσει στα δάχτυλα κοντά στην καμάρα του δεξιού πέλματος, ολοκληρώνοντας έτσι τη γυναικεία χορευτική φόρμα.
Μετρική του χορού:
1 - 2 · 2 - 3 - 4 · 4 - 5 - 6 - 7 - 8
Βήμα - Σημειω · τον - Βήμα - Σημειω . τόν - Διάσταση - Προβολή - Θέση - Κλείσιμο
2. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 5 ατόμων και εξασκούνται σ' αυτή την παραλλαγή με τη μουσική. Διαδοχή των μαθητών στη θέση του πρωτοχορευτή όπως και στις υπόλοιπες θέσεις του κύκλου.
3. Οι μαθητές σε 1 κύκλο με μεσαία λαβή (W) εκτελούν όλοι μαζί το χορό στην αρχή με συμμετοχή του καθηγητή και στη συνέχεια μόνοι τους.
Όλοι μαζί οι μαθητές χορεύουν στην αρχή την 1η και στη συνέχεια τη 2η χορευτική φόρμα. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος ο καθηγητής δίνει ανατροφοδότηση στους μαθητές και τους ενθαρρύνει για ενεργό συμμετοχή ανεξάρτητα από το βαθμό εξοικείωσή τους.
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Συζητήστε με τους μαθητές τις διαφορές μεταξύ των δύο κινητικών παραλλαγών και μελωδιών. Επίσης, ζητήστε τους να αναγνωρίσουν τις δύο διαφορετικές μελωδίες (Σβαρνιάρα και Καραγκούνα).
Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: Καραγκούνα - Σβαρνιάρα
Έμφαση στην: Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Μέθοδος διδασκαλίας: Παραγγέλματος και πρακτική
Όργανα - Υλικά:
♦ Cds ή κασέτες με διαφορετικές μελωδίες
♦ Μηχάνημα αναπαραγωγής ήχου
Στο μάθημα αυτό οι μαθητές:
♦ Θα μάθουν μια παραλλαγή του χορού (τη στροφή) για πρωτο-χορευτές.
Συμβουλές για τη διδασκαλία:
Εξάσκηση όλων των μαθητών στη φιγούρα του πρωτοχορευτή.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Εξηγήστε στους μαθητές ότι στους ελληνικούς χορούς οι πρωτοχορευτές αυτοσχεδιάζουν και πραγματοποιούν φιγούρες και ότι οι φιγούρες στο χορό Καραγκούνα-Σβαρνιάρα είναι λιτές και στον «τόπο».
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
1. Οι μαθητές χορεύουν πιασμένοι σε κύκλο την πρώτη και δεύτερη χορευτική φόρμα του χορού.
2. Δείξτε χορεύοντας πρώτος (την πρώτη χορευτική φόρμα των 8 βημάτων) μια στροφή προς τα δεξιά στα τρία πρώτα βήματα.
Αναλύστε τη φιγούρα αργά μέχρι να γίνει κατανοητή απ' όλους τους μαθητές. Ως εξής: Στο 1 το δ.π. πατά στη φορά του χορού και ελαφρώς προς τα έξω.
Στο 2 το α.π. πατά στη φορά του χορού, ενώ το σώμα πραγματοποιεί «μισή» στροφή προς τα δεξιά έτσι, ώστε οι χορευτές να τοποθετηθούν με την πλάτη στο κέντρο του κύκλου.
Στο 3 το δ.π. πατά στη φορά του χορού, ενώ το σώμα συνεχίζει την υπόλοιπη «μισή» στροφή έτσι, ώστε οι χορευτές να τοποθετηθούν με το μέτωπο στο κέντρο του κύκλου.
Τα υπόλοιπα βήματα από το 4 έως το 8 πραγματοποιούνται όπως και στο απλό μέρος του χορού. Οι μαθητές εκτελούν αργά τη νέα χορευτική φιγούρα (τη στροφή), 5-10 επαναλήψεις.
3. Μπείτε πρωτοχορευτής στον κύκλο των μαθητών και χορέψτε όλοι μαζί την απλή μορφή του χορού. Δείξτε και εκτελέστε τη «στροφή». Στο επόμενο χορευτικό μοτίβο ο μαθητές επαναλαμβάνουν τη «στροφή». Έχουμε, δηλαδή, μια εναλλάξ εκτέλεση της φιγούρας, πρώτα από τον καθηγητή και στη συνέχεια από τους μαθητές.
Σημείο κλειδί: Κατά τη διάρκεια του χορού ο πρωτοχορευτής (στην αρχή ο καθηγητής και στη συνέχεια, διαδοχικά όλοι οι μαθητές) εκτελεί τη «στροφή». Για τα 2 επόμενα χορευτικά μοτίβα, επαναλαμβάνουν όλοι μαζί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πρωτοχορευτής να πραγματοποιεί τη φιγούρα συνολικά 3 φορές, ενώ για τους υπόλοιπους μαθητές ισχύει η ακολουθία 1 απλό-2 «στροφές».
ΤΕΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Δώστε ανατροφοδότηση στους μαθητές σχετικά με τις λεπτομέρειες της φιγούρας. Οι μαθητές επαναλαμβάνουν τη φιγούρα με διαφορετικές μελωδίες. Στη συνέχεια πραγματοποιείται γενική επανάληψη όλων των προηγούμενων χορών (Συρτού και Χασάπικου).
